دانلود,دانلود نرم افزارموبایل,دانلود نرم افزارکامپیوتر,دانلود بازی اندروید,دانلود نرم افزار اندروید,دانلود موزیک,دانلود فیلم

آذربایجان شرقی، از مهم ترین مراکز صنایع دستی ایران از جمله جاجیم بافی، فرش های نفیس، ظروف سفالی و ورنی بافی و از همه مهمتر به نقره و جواهرسازی است.

برای خواندن خبر به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

نقره و جواهرسازی هنرمندان آذربایجان شرقی به دلیل تک ساخت بودن قطعه جواهرات و نوع تراش گوهر و سنگ های قیمتی به روش سنتی، نزدیک به یک قرن شهره و آوازه جهانی دارد. در حال حاضر ۲۲۵ صنعتگر در ۴۰ کارگاه حکاکی نقره و ۴۳ هنرمند در ۱۵ کارگاه زیورآلات سنتی و جواهرسازی استان، این هنرناب و فراموش نشدنی را در معرض دید و انتخاب همگان قرار می دهند.

صنعتگران تبریزی، گوهرهایی چون یاقوت، زمرد و فیروزه را با دستگاه های خاص و به روش سنتی تراش داده و به کشورهایی چون ایتالیا، آمریکا و کشورهای اروپایی که مهد تولیدجواهرنشان در دنیا محسوب می شوند، صادر می کنند.

آذربایجان شرقی نه تنها جواهرسازی که در هنر نقره کاری نیز به سبک تبریزی سرآمد است. این هنر در گذشته از سوی هنرمندان بومی در خطه آذربایجان رواج یافت، از جمله هنرمندان قلمزن کشورمان که برای نخستین بار این هنر را آموختند می توان به علی آبسته، ستار خورشیدی و اسکندرنژاد اشاره کرد که بین سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۷ به این هنر روی آوردند، به طوری که در محضر استاد هماباق عیوضیان و میثاق بابایانس و بعداً در زرگرخانه ویژه به استادی ادیک شاه نظریان و کاریژن شاه نظریان آموزش حکاکی روی نقره را به پایان رسانده و بعداً منشا آثار و خدمات ارزنده ای شدند.

در همان سال ها ۲ نفر به نام های عسگر و علی خان زرگر، فروشگاه نقره فروشی را در تبریز دایر کردند. بعد از آن مرحوم آشوت باغوثیان با آموزش علاقه مندان به نشر این هنر پرداختند و در سال ۱۳۷۶ با ایجاد مراکز آموزش صنایع دستی به صورت متمرکز در شهر تبریز، آموزش این هنر اصیل به صورت کلاسیک شروع شد. امروزه شهر تبریز، با داشتن صدها هنرمند قلمزن و آموزش در رشته حکاکی روی نقره در هنرستان های «پاسیار»، «مردانی آذر» و «خوارزمی بناب» همچنین مراکز دانشگاهی پیام نور به حفظ این هنر می پردازد.

● ساخت جواهر و سنگ های قیمتی

زهدی کارشناس این حوزه درباره مراحل ساخت جواهر و سنگ های قیمتی می گوید: نخست طراحی نقش های مورد نظر برای ساخت قطعات جواهرنشان روی کاغذهای میلیمتری ترسیم می شود سپس جواهر نسبت به تقاضای مشتری و بازار در طرح های مختلفی ساخته می شود همچنین در برخی موارد طرح خاص، با توجه به سلیقه مشتری و سنگ های خاص از طرف استادکار پیشنهاد می شود.

وی، در این باره می افزاید: ابتدا ورق های جواهر را در ظروف مخصوص ذوب می کنند و به صورت شمش کوچک درمی آورند، سپس طلا و نقره ذوب شده را با دستگاه های مخصوص به ورق های کوچک تبدیل می کنند.

شمش ها بدون توجه به این که برای چه کاری مورد استفاده قرار خواهند گرفت، ابتدا به صورت ورق های نازک درمی آیند در این مرحله ابتدا طرح مورد نظر را روی ورقه منتقل می کنند و بوسیله اره مویی برش داده و پس از آن قسمت های اضافه را سوهان کاری می کنند برای این که نگین روی قطعه اصلی بنشیند، استوانه کوچکی را در جهات مختلف اره کرده و جایی برای نگین روی آن باز می کنند.

برای لحیم کردن قطعه اصلی روی جواهر از قطعات کوچک آن استفاده می شود.

وی می گوید: برای جوش خوردن جواهرات روی همدیگر، قطعه جواهر ابتدا باید خوب گرم نشود که در این مرحله با سنباده های مختلف قطعه مورد نظر سابیده شده و تراشیده آن از بین می رود. سنباده ها به ترتیب از درشت به ریز استفاده می شود.

وی می افزاید: قطعاتی که قبلاً برش خورده و آماده است، با لحیم کاری به اصطلاح مونتاژ می شود. پس از آن، مقداری موم طبیعی ذوب شده روی صفحه کار ریخته می شود که این کار برای کنار هم چیدن قطعات کوچک تر لازم است.

پس از این مرحله نگین ها با اندازه ها و رنگ های مختلف روی کار سوار می شود، رنگ ها و اندازه نگین ها بستگی به سلیقه مشتری و نوع کار دارد. برای به دست آوردن نگین ها با اندازه های یکسان آنها را چند بار از الکل های مخصوص که سوراخ هایی با قطرهای مختلف دارند، عبور می دهند و سوراخ ها را با مته و قلم برای نگین های رنگارنگ ایجاد می کنند. اگر سوراخ ایجاد شده بزرگ تر از حد لازم باشد، امکان استفاده از آن نگین از بین می رود که ضروری است در این قسمت از کار، وسواس بیشتری به خرج داد.

وی می گوید: نگین باید در جای خود محکم شود که برای این کار با ظرافت تمام تکه ای از جواهر موجود را برش داده و روی آن می خوابانند و مطلقاً از چسب برای این کار استفاده نمی شود.

وی با اشاره به این که تراش سنگ از مراحل جواهرسازی است، می افزاید: سنگ های قیمتی که از معادن به دست می آید باید برش و تراش داده شود، تا در جواهر کار مورد استفاده قرار گیرد.

به اذعان برخی از مسئولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی و کارشناسان رشته تراش سنگ های قیمتی، شهر تبریز به عنوان پایلوت صنعت گوهرتراشی در منطقه محسوب می شود و می رود تا بازارهای جهانی را تصاحب کرده و از جایگاه ویژه ای در معادلات تجارت این صنعت پرسود برخوردار باشد.

به اعتقاد آنان، سنگ های قیمتی پس از فرآوری به محصولی ارزشمند در بازار جهانی تبدیل شده و در حال حاضر می تواند به عنوان موضوع اشتغال و تولید ثروت در کشور مطرح شود.

آنها می گویند، راه اندازی دوره آموزشی تراش سنگ های قیمتی و جواهرات سنتی در سال ۱۳۵۸ در تبریز، گامی مؤثر برای بازگرداندن موقعیت ممتاز تبریز به عنوان مرکز گوهرتراشی ایران و خاورمیانه بود.

آنان، زمان برگزاری این دوره برای هنرآموزان صنعت گوهرتراشی را ۳۰۰ ساعت عنوان کرده اند و می گویند: هنرجویانی که با موقعیت این دوره را بگذرانند، گواهی ویژه دریافت خواهند کرد و در کارگاه های جواهرسازی سنتی استان فعال خواهند شد.

نادر صنعانی، از کارشناسان تراش سنگ و گوهر که سالیان سال است خارج از کشور در این زمینه فعالیت دارد، معتقد است که نیروی بالقوه فعال و توانمند جامعه که بیش از ۳ میلیون نفر برآورد شده، اشتغال آفرینی صنعت گوهرتراشی سیار قابل توجه است، این صنعت می تواند ثروتی حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان و صادراتی کمتر از ۱۰ میلیارد دلار را نصیب کشور کند.

وی اعتقاد دارد: اشتغالزایی این صنعت به گونه ای است که با تأسیس هر کارگاه یا کارخانه تولید و فرآوری سنگ می توان برای ۲۰ تا ۱۰۰ نفر به طور مستقیم اشتغال ایجاد کرد که به تبع میزان اشتغال غیرمستقیم ایجاد شده آن نیز کمتر از این مقدار نخواهد بود.

صنعانی در اختیار داشتن بیش از ۵۰ درصد معادن و منابع انواع سنگ های گوهرین را امتیاز دیگری برای صنعتگران این رشته برشمرد و افزوده، صنعت گوهرتراشی قادر خواهد بود به عنوان یک صنعت مولد خانگی به کار گرفته شده و زنان سرپرست خانوار، معلولان و اقشار کم درآمد را صاحب اشتغال و درآمد کند.

بازار تبریز روزگاری به عنوان مرکز گوهرتراشی خاورمیانه عمل می کرد، اما متأسفانه به مرور زمان مرکزیت خود را از دست داده و این هنر به جرگه هنرهای منسوخ پیوسته است که این امر زیان های قابل توجهی در بخش های مختلف صنعت و اقتصاد به منطقه وارد کرده است.